QIZIL BAYROQLI 209-ZAYSAN O’QCHI POLK JANGOVAR BAYROG’I

Image

QIZIL BAYROQLI 209-ZAYSAN O’QCHI POLK
JANGOVAR BAYROG’I

209-Zaysan qizil bayroqli o’qchi polk 162-chi qizil bayroq O’rta Osiyo Novgorod-Turkiston harbiy okrugining NKVD chegara qo’shinlari qismidan 1942 yil oktyabr-dekabrda Toshkentda tashkil etilgan o’qchi diviziyasining II-darajali Suvorov nomli o’qchi polkining tarkibiy qismi bo’lgan. Polkovnik Senchilo S.Ya. diviziya komandiri etib tayinlangan.
Polk shaxsiy tarkibi asosan O’zbekistonda yashovchi aholi, Toshkent piyodalar bilim yurtining bitiruvchilari va harbiy akademiyalar ofitserlaridan iborat edi.
Diviziya shtabi NKVD chegara qo’shinlari bilim yurti binosida joylashgan.
1942 yil dekabrda diviziya Zlatoustga ko’chirildi. Zlatoust shahrining qurolsozlari har bir diviziya jangchisiga qora dastali pichoqlar yasadilar. Ushbu pichoqlar diviziya jangchilarining farqlovchi belgisi edi. Natsislar “Qora pichoqlilar diviziyasi” deb nomlashdi. Keyinchalik polk 70-chi alohida armiya tarkibida Yelets shahriga ko’chirildi.
Polk birinchi jangovar tajribani 1943 yilda Kursk yaqinidagi Kursk-Oryol arkida bo’lgan tarixiy jangda olgan.
1943 yil oktyabrdan 1944 yil yanvargacha diviziya polkovnik Chernyak tomonidan boshqarildi va janglar bilan Rechitsadan Brodi shahrigacha o’tdi.
Urush yillarida polk Dmitrov – Orlovsk, Sevsk, Novgorod – Severskiy, Mozir, Loev, Rechitsa, Kalinkovich, Obruch, Rovno, Brodi, Rava – Russkaya, Sandomir, Varshava, Modlin, Torn’, Xoynitsa, Tuxol’, Dantsig, Shvedt, Bad – Daberan va boshqa yirik shaharlarni ozod qilishda ishtirok etdi. 
Dina, Dnepr, Soj, Visla, Oder va boshqa yirik daryolarni kechib o’tishda ishtirok etdi.
Polkning askarlari Novgorod shahrini ozod qilish paytida Severskiy va Desna daryosining kechib o’tishda qahramonlik va jasorat ko’rsatdi, buning uchun diviziya II darajali Suvorov ordeni bilan taqdirlandi va Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoniga sazovor bo’ldi, minglab askarlar hukumat mukofotlari bilan taqdirlandilar. Ushbu janglarda qatnashgan qo’shinlarga Oliy qo’mondon tomonidan tashakkur bildirildi. Ularning sha’niga Moskvada 224 ta quroldan iborat 20ta artilleriya to’pidan salyut berildi.
Polkovniklar S.Ya. Senchilo, Chernyak, O.A. Muratov qo’mondonligidagi Qizil bayroqli II-darajali Suvorov ordeni sohibi Novgorod-Severskiy O’rta Osiyo 162-chi o’qchi diviziya tarkibidagi polk Kurskdan Rostov shahrigacha, Baddan – Doberan, Boltiq dengizining Germaniya sohillarigacha bo’lgan jangovar yo’lni bosib o’tdi. 
Polk jangchilari qahramonliklari va Vatanga cheksiz sadoqati bilan Ikkinchi jahon urushidagi G’alaba kuni yaqinlashishiga katta hissa qo’shdilar.